Cedyński Park Krajobrazowy
znany jest z pięknych pejzaży oraz bogactwa fauny i flory. Na jego terenie nierzadko spotyka się także ślady dawnych mieszkańców – cmentarze, zabytki architektury i stare założenia parkowe. Jednym z nich jest „Dolina Miłości” – 80 hektarowy park naturalistyczny położony w niezwykle malowniczym miejscu, na krawędzi doliny Odry, między wsiami Krajnik Górny i Zatoń Dolna (Gmina Chojna). Po wojnie tak, jak wiele parków historycznych, nie został on niestety otoczony należytą ochroną. Przed
Obecnie morenowa pagórkowata powierzchnia, poprzecinana wąwozami, na dnie których płyną strumyki, w większości porośnięta jest lasem bukowym. Po dawnych założeniach kompozycyjnych i architektonicznych pozostały zaledwie ślady - w postaci pozarastanych krzewami ścieżek, utworzonych w miejsce stawów zadrzewionych zagłębień, skupień kamieni, alei i szpalerów, drzew owocowych oraz egzotycznych gatunków drzew. Przez ostanie 50 lat przyroda, zachowana w stanie niemal „naturalnym”, odzyskiwała swoje różnorodne siedliska, zmienione ręką człowieka. Utworzyły się na nich zbiorowiska lasu bukowego, dąbrowy, grądu, łęgu, źródlisk i ciepłolubnych zarośli. I właśnie to niezwykłe przenikanie się wspaniałej przyrody i romantycznej historii jest największym walorem „Doliny Miłości”. Adam i Ewa na Diabelskim Moście A wszystko zaczęło się w latach pięćdziesiątych XIX wieku, kiedy to Anna von Humbert, żona właściciela tychże terenów, powiększyła przypałacowy park o stary bukowy las porastający
Różnorodna rzeźba terenu i rozmaitość siedlisk stwarzała możliwości oryginalnego zagospodarowania tego terenu, wprowadzenia bogatych rozwiązań urbanistyczno-krajobrazowych. I tak powstały tu trzy stawy (w 1906 roku jeden z nich został zasypany) ze złotymi rybkami i słynnymi w okolicy rzeźbami Adama i Ewy. Powstał tu także punkt widokowy z altaną, z którego podziwiać można było malowniczą pradolinę Odry, Diabelski Most, Wzgórze Ruin i Wzgórze Parasola. Wybudowano także leśniczówkę, karczmę, domek szwajcarski i bażanciarnię, a dla dzieci - długi tor saneczkowy.
W ich miejsce na zboczach wzgórz i w dolinkach znaleźć można bogactwo starych drzew, krzewów i roślin zielnych. Znajdują się tu rzadkie i chronione ekosystemy leśne: buczyny pomorskie w postaci kwaśnej, żyznej i storczykowej, łęg olszowo-jesionowy, łęg wiązowy z fiołkiem wonnym, dąbrowa trzcinnikowa i kwietna murawa kserotermiczna. Często spotykać można też gatunki roślin rzadkich i
rewitalizacja na dobry początek Uroda Doliny Miłości, jej niezwykły potencjał przyrodniczy i kulturowy sprawił, że Federacja Zielonych GAJA podjęła działania w celu rewitalizacji tego miejsca. Nadrzędnym celem działań rewitalizacyjnych jest harmonijne pogodzenie ochrony zasobów przyrody oraz udostępnienie turystyczno-rekreacyjne parku. Odbudowana ma być altana w punkcie widokowym, oczyszczone zostaną stawy, a wysepki na ich środku ozdobią kopie rzeźb Adama i Ewy. Dzięki dotacjom Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie, Globalnego Funduszu Środowiska oraz środkom finansowym Unii Europejskiej z programu PHARE CBC, w pierwszym roku trwania projektu powstało zaplecze turystyczne z polem biwakowym, wiatami, stołami, ławkami, a także miejscem na ogniska. Zostały odtworzone niektóre założenia parkowe. Niezwykle ważna jest informacja o „Dolinie Miłości”, o jej historii i przyrodzie. Na obszarze parku powstała także ścieżka dydaktyczna, obejmująca wszystkie punkty kulturowe i historyczne. Odtworzono i oznakowano ścieżki spacerowe, ustawiono tablice informacyjne z opisem poszczególnych stanowisk roślinnych i miejsc historycznych. Dodatkowo wydane zostały broszury i ulotki informacyjne w języku polskim i niemieckim. Park wpisuje się w istniejące struktury turystyczne - w Zatoni Dolnej zaczyna się ponadregionalny szlak rowerowy Tysiąca Jezior oraz szlak Zielona Odra. Ale to dopiero początek rewitalizacji parku – przed nami odbudowa stawów i historycznego układu wodnego, rekonstrukcja zabytkowych rzeźb i wiele wiele innych zadań zmierzających do stworzenia kolejnej atrakcji turystycznej, nowych miejsc pracy i zrównoważonego rozwoju gminy Chojna. Legenda „Doliny Miłości” zaczęła się tworzyć na nowo, każdy może tam pojechać, wsłuchać się w nią i... dopisać swój wątek. Kamila Lisowska
Federacja Zielonych GAJA
|