Często zdarza się, że nie wszystkie dzieci z zainteresowanej klasy są w stanie wziąć udział w naszych Zielonych Szkołach. Dla pojedynczych dzieci samotne pozostanie w szkole, podczas gdy reszta klasy uczestniczy w ciekawej wycieczce, jest bardzo przykrym doświadczeniem. Do tej pory często namawialiśmy rodziców pozostałych dzieci, aby wspólnie sfinansowali wyjazd uczniom, którzy nie mogą sobie na to pozwolić. Teraz liczymy także na szczodrość podatników. Od czterech lat Ośrodek Działań Ekologicznych “Źródła” zajmuje się organizacją kilkudniowych wycieczek z intensywnym programem ekologicznym. Dla podkreślenia wysokiej jakości merytorycznej takich wyjazdów, nazywamy je “Bardzo Zielonymi Szkołami”. Nasza oferta różni się zasadniczo od “zielonych szkół” organizowanych przez komercyjne biura podróży. Tradycyjne Zielone Szkoły tak naprawdę są zwykłymi wycieczkami szkolnymi - jeśli organizator w ogóle przewiduje jakikolwiek program, to ogranicza się on do zwiedzania zabytków z przewodnikiem, spotkania (np. z leśniczym albo pracownikiem parku) i ogniska z kiełbaskami. My w trakcie wyjazdu zapewniamy uczniom szeroki wachlarz zagadnień i technik zajęć. Chcemy zaciekawić i zainspirować dzieci oraz młodzież do szukania wiedzy w kontaktach z przyrodą i ludźmi. Preferujemy naukę poprzez zabawę i aktywne uczestnictwo w warsztatach. jeszcze bardziej zielone Wielokrotnie program tradycyjnych Zielonych Szkół nie stanowi całości wartościowej pod względem Co z jednym procentem? “Bardzo Zielone Szkoły” prowadzone są jako odpłatna działalność pożytku publicznego, co oznacza, że uczestnicy ponoszą tylko bezpośrednie koszty wyjazdu. Pozwala nam to na utrzymywanie niskich opłat za uczestnictwo w zajęciach - jednak nawet pokrycie samych kosztów przejazdu, noclegów oraz wyżywienia mogą być dla niektórych rodziców barierą nie do pokonania. Nie chcemy pozbawiać gorzej sytuowanych dzieci kontaktu z edukacją ekologiczną, dlatego środki finansowe zebrane w ramach “zielonego procenta” przeznaczamy na dofinansowanie wyjazdów dla osób potrzebujących takiego wsparcia. Nr konta: 77 8780 0007 0030 2667 1000 0002 dydaktycznym. Na naszych “Bardzo Zielonych Szkołach" z każdą klasą jedzie doświadczony trener edukacji ekologicznej (przy większych grupach - dwóch, a nawet trzech), którego zadaniem jest edukować już od momentu, jak dzieci wysiadają z autokaru. Nie są to wykłady, tylko zajęcia prowadzone metodami aktywizującymi, warsztatowymi, poprzez zabawę. Zakres tematyczny obejmuje nie tylko treści przyrodnicze, ale także wszystkie sprawy związane z tzw. małą ekologią (śmieci, oszczędzanie wody, energii), ochrona humanitarna zwierząt, etnologia (edukacja regionalna). Można wręcz powiedzieć, że każdy ruch na zielonej szkole jest jakoś związany z realizowanym programem (mycie, posiłki, ognisko). Uczestnicy zobowiązują się też do przestrzegania określonych zasad (np. nie kupujemy chipsów, ani napojów w kartonikach, oszczędzamy wodę), tak wiec w przekazywanych dzieciom treściach dotyczących ochrony środowiska istnieje konsekwencja. O ile nie pada, zajęcia odbywają się w terenie, ale z wykorzystaniem rozmaitych pomocy dydaktycznych, materiałów plastycznych, kart pracy. Materiały i konspekty otrzymują biorący udział w wycieczce nauczyciele, by mogli potem kontynuować przekazywanie i utrwalanie określonych treści. Wieczorami możliwe jest także zorganizowanie projekcji jakiegoś ciekawego filmu (niekoniecznie przyrodniczego, może być fabularny), ale połączone np. z dyskusją. Program dostosowywany jest do wieku dzieci, stopnia ich świadomości ekologicznej (przy pomocy prostego warsztatu sprawdzanej pierwszego dnia), a także - miejsca, skąd uczestnicy przyjechali i gdzie mieszkają (małe miasto, duże miasto itp.). Tak więc każdy element programu pasuje do pozostałych, również pod tym kątem dobierane są wycieczki (przeważnie odbywają się one 3-go dnia pięciodniowej Zielonej Szkoły) - nie jedziemy do pierwszego lepszego zabytku, który - w mniemaniu dorosłych - jest cenny i koniecznie trzeba go zaliczyć, tylko w takie miejsce, które ma jakiś związek z programem. Dla starszych grup oprócz programu ekologicznego oferujemy także zajęcia dotyczące edukacji obywatelskiej (warsztaty dziennikarskie, antykorupcyjne, techniki motywowania itp.), dla klas pierwszych (gimnazjów i liceów) - dodatkowo warsztaty integracyjne. Oczywiście harmonogram zajęć jest tak układany, żeby nie zamęczyć uczestników, oprócz edukacji mają też oni czas - jeśli chcą - np. na zajęcia sportowe czy po prostu czas wolny, a wieczorem – np. na dyskotekę itp. wychowywanie młodych ekologów Generalnie jednak edukacja jest dość intenstywna i dlatego na zakończenie dzieci otrzymują “Dyplomy Młodego Ekologa”, które zwykle w Łodzi przyznajemy klasom dopiero po przejściu cyklu 6 różnych prowadzonych przez nas warsztatów. Proponowane zajęcia dopasowane są do zagadnień ścieżek międzyprzedmiotowych: ekologicznej, zdrowotnej, edukacji medialnej i edukacji regionalnej. W przypadku przykładowych warsztatów ekologicznych w terenie, proponujemy nauczycielom takie zagadnienia, jak m.in.: ochrona humanitarna zwierząt, odpady, mała ekologia, ekologiczne postawy obywatelskie, ekologiczne zakupy, transport, a w ramach warsztatów leśnych: poznawanie przyrody (gatunki, siedliska, ekosystemy), spotkania z przyrodnikami, pracownikami parków krajobrazowych. W trakcie takich zajęć jest także miejsce na zajęcia z mapą, biegi na orientację czy obserwację zjawisk przyrody związanych ze zmianami dnia i nocy, ruchem Ziemi, barwami światła. Nasze zajęcia poświęcone życiu wsi obejmują przybliżanie wiedzy o roślinach uprawnych i ich wymaganiach, pracy rolnika. Na lekcjach o ekologicznym rolnictwie i zdrowej żywności dzieci mogą się dowiedzieć, jaka jest historia np. od ziarenka do bochenka, jak zrobić jogurt czy czym różni się marchewka z uprawy ekologicznej od tej z supermarketu. Uczniom starszym mamy do zaproponowania zajęcia dot. podstawowych umiejętności obywatelskich: komunikowanie się w sprawach publicznych, skuteczne wyrażanie własnego zdania, odróżnianie opinii od faktów, role grupowe i realizacja zadań grupowych, pozyskiwanie sojuszników. Przekazujemy także wiedzę o roli mediów i ich kształtowaniu przez reklamę, jak i dorocznym cyklu obrzędowym, stosunku do przyrody w różnych kulturach czy etyce życia publicznego. Oczywiście organizujemy także wyprawy w teren, ale nie są to typowe wycieczki, lecz imprezy o charakterze studyjnym, których głównym celem jest poznanie przyrody odwiedzanego terenu. Program “Bardzo Zielonych Szkół” umożliwia harmonijne poznawanie wartości przyrodniczych i kulturowych. Naszym celem jest zaakcentowanie zagadnień turystycznych, krajoznawczych i kulturowych tego regionu oraz uświadomienie wartości kulturowych obszarów oddalonych od dużych ośrodków miejskich, co podnosi w ten sposób ich rangę w tworzeniu kultury ogólnonarodowej. Chcemy pokazać, co łączy i co odróżnia w sferze obyczajowości mieszkańców różnych części Polski oraz jak wygląda życie ludzi związanych z ziemią. Zależy nam również na wzbudzaniu wśród młodzieży szacunku i miłości do dzikiej przyrody, co możliwe jest tylko dzięki bezpośredniemu z nią kontaktowi. Nasze warsztaty ekologiczne prowadzone są przez doświadczonych eko-nauczycieli, którzy na co dzień pracują w naszym ośrodku, jak również w parkach krajobrazowych i szkołach. Podczas wyjazdu pełnią oni również role rezydentów i organizatorów. Dodatkowo urozmaiceniem wybranych wycieczek są także spotkania z przyrodnikami, etnografami, pracownikami parków krajobrazowych, przedstawicielami lokalnych społeczności, rzemieślnikami prezentującymi ginące zawody, twórcami ludowymi. Gosia Świderek office@zrodla.org Ośrodek Działań Ekologicznych „ŹRÓDŁA”  Zob. w sieci: http://www.zieloneszkoly.pl