 Sowy, ze względu na skryty i w zasadzie nocny tryb życia, są grupą słabo poznaną i do dzisiaj często tępioną - ze względu na złą sławę, jaką dały jej legendy i zabobony. Tymczasem ptaki te są naszym sprzymierzeńcem w walce ze szkodnikami upraw, takimi jak norniki, myszy, a także szczury – one to są podstawowym pokarmem tych ptaków. Przykładowo rodzina płomykówek (zamieszkujących sąsiedztwo człowieka) w ciągu roku może schwytać około 600 norników zwyczajnych i 150 myszy domowych (dane z badań nad pokarmem płomykówki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej). Ochrona prawna sów w naszym kraju ustanowiona jest dwoma regulacjami, tj. Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.04.92.880) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. 04. 220. 2237). Wszystkie gatunki sów występujące na terytorium naszego kraju objęte są ochroną ścisłą, co oznacza, że podlegają one całorocznej ochronie w każdym z etapów swojego życia. Trudno oszacować rzeczywistą liczebność poszczególnych gatunków sów na terenie Polski, ze względu na małą ilość powierzchni inwentaryzowanych pod ich kątem. Jedną z głównych przyczyn spadku liczebności sów w Polsce jest zmiana warunków siedliskowych. Ponadto: degradacja lasów, intensywna gospodarka leśna i przede wszystkim - wyrąb starych drzewostanów, martwych i żywych drzew dziuplastych, zmniejszają dla nich liczbę schronień, miejsc lęgowych i spiżarni. Ograniczenie liczebności sów jest także skutkiem wspomnianej ciągłej presji ze strony człowieka, który, nierzadko je tępi i ogranicza miejsca ich bytowania w swoim sąsiedztwie. Człowiek czyni to często nieświadomie, na przykład ze względu na brak wiedzy o pożytecznym oddziaływaniu tej grupy ptaków na otoczenie. Ludzie nadal nie lubią sąsiedztwa sów i ich nocnych odgłosów, a rozwieszane przez ornitologów budki lęgowe bywają niszczone. Duży wpływ na spadek populacji sów na terenach rolniczych, w przypadku takich gatunków, jak pójdźka i płomykówka, ma również intensyfikacja i chemizacja rolnictwa, a także zmiana architektury wiejskiej. rola liderów Aby ograniczyć proces ciągłego zmniejszania liczebności populacji sów, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych rozpoczęła realizację projektu „Aktywna ochrona sów w Polsce. Budowa partnerstwa społecznego na rzecz ochrony sów”, finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Fundację PZU. Postanowiliśmy przeprowadzić kampanię, której celem będzie stworzenie nowego wizerunku sowy jako pożytecznego i ciekawego elementu przyrody. Poprzez aktywną edukację skierowaną do różnych grup społecznych chcemy zainspirować innych do działania,, by nawet po zakończeniu projektu mogli inicjować kolejne zadania w celu ochrony sów. Chcemy podnieść nie tylko osobistą odpowiedzialność za te chronione i pożyteczne ptaki, ale i zachęcić do ich aktywnej ochrony.
Posiadamy bazę liderów, od lat zajmujących się sowami oraz ochroną przyrody, działających na terenie każdego z województw. Właśnie ta grupa liderska będzie skupiać wokół siebie osoby, które zarówno amatorsko, jak i profesjonalnie będą zajmować się w regionie ochroną sów. W ramach projektu planowane jest przeprowadzenie na terenie wszystkich województw w Polsce (głównie na terenach wiejskich), warsztatów dla przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, nauczycieli oraz szkoleń dla leśników, pracowników parków narodowych, krajobrazowych. Szczególnie duży nacisk zamierzamy położyć na działania edukacyjne na obszarach wiejskich, gdzie niestety do dzisiaj często sowy są tępione i źle kojarzone. Tam edukacja jest bardzo ważna. Warsztaty omawiać będą wszystkie lęgowe gatunki sów występujących w Polsce, ich cechy rozpoznawcze i cechy przystosowawcze do drapieżnego, nocnego trybu życia. Będzie to także okazja, by nagłośnić ich pożyteczną rolę w środowisku, omówić zagrożenia, jakim podlegają oraz możliwe sposoby ochrony. Przewidujemy też organizację 3 konkursów, pozwalających na aktywizację dzieci w wieku przedszkolnym, na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjalnej. Ogłoszenie konkursów i rekrutacja uczestników będzie mieć miejsce w trakcie warsztatów dla dzieci i nauczycieli, realizowanych przez koordynatorów regionalnych, jak i poprzez artykuły w pismach popularnonaukowych dla dzieci i młodzieży oraz na stronie projektu. wstąp do klubu Właśnie zaczyna funkcjonować zainicjowany przez nas Klub „Przyjaciel Sowy”, który stanowić będzie otwarte forum i do którego mogłyby wstąpić osoby zainteresowane problematyką ochrony sów. Oferta przystąpienia do Klubu zostanie skierowana m.in. do szkół, przedszkoli, członków organizacji
Ponadto na wiosnę planujemy zorganizowanie Pikniku Sowiego w Czasławiu koło Krakowa, gdzie zaprosimy ludzi z całej Polski. zajmujących się sowami (naukowców, organizacje pozarządowe, fotografików przyrody). W ramach projektu zostaną również wydane materiały edukacyjne w postaci plakatów, nalepek. Powstanie pakiet edukacyjny dla nauczycieli wraz z płytą CD oraz książka popularnonaukowa o sowach. Materiały te będą dystrybuowane bezpłatnie podczas warsztatów i szkoleń (począwszy od lutego), będzie też możliwość ich otrzymania w siedzibie Fundacji. Opisane powyżej przedsięwzięcie poprzedziły także inne działania, podejmowane przez nas w celu ochrony sów. Posiadane doświadczenie pragniemy wykorzystać, by kampania była bardziej skuteczna. Wcześniej na terenie Polski południowej prowadziliśmy projekt pilotażowy „Sowy - nocne pohukiwanie o pomoc. Ochrona rzadkich gatunków leśnych Polski południowej”, finansowany ze środków GEF/SGP, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, Fundacji Partnerstwa dla Środowiska. W czasie przeprowadzonej wtedy akcji warsztatowo-inwentaryzacyjnej wzięło udział
Do dziś wielu wspomina nasze trzydniowe warsztaty, na których mogło się nauczyć rozpoznawania poszczególnych gatunków sów, zyskując w ten sposób większą motywację do ich czynnej ochrony. Dla niemałej grupy 700 osób, w tym uczniów i nauczycieli, przedstawicieli samorządów lokalnych oraz organizacji pozarządowych, przeprowadziliśmy prelekcje, które wszędzie cieszyły się ogromnym zainteresowaniem i zawsze wskazywano na konieczność przeprowadzenia większej ilości tego typu szkoleń. Zaangażowanie i zainteresowanie tematem przez dzieci i młodzież przerosło oczekiwania prowadzących szkolenie. W ramach projektu wydaliśmy również książkę (poradnik) „Metody Badań i Ochrony Sów”, powstała na bazie doświadczeń około 20 autorów. Osią pracy jest opisanych w niej dokładnie 11 gatunków występujących w Polsce sów (lęgowych bądź prawdopodobnie lęgowych). Dużym zainteresowaniem cieszą się również inne produkty projektu jak: plakat „Sowy Polski”, ankiety inwentaryzacyjne do oznaczania sów i wypluwek w terenie, naklejki. Inne nasze osiągnięcia to zinwentaryzowanie sów Krakowa i wywieszenie 50 budek dla puszczyka. Wkrótce będą one monitorowane, również przy udziale młodzieży szkolnej. Barbara Draus Więcej informacji na stronach: www.sowyfwie.eco.pl |
|
 |
 |